Mag ik zelf ook wat zeggen?

Kleine kinderen worden steeds mondiger. Wij stimuleren zelfstandigheid. Wanneer jongeren 18 jaar zijn mogen zij op eigen benen staan en kunnen doorgaans dan hun mondje roeren.

Ouderen beleven het omgekeerde. Van lieverlee verliezen zij hun mondigheid. Dat gaat heel geleidelijk. Vitale ouderen hebben er nog geen last van. Maar als de leeftijd van de zeer sterken (80) in het vizier komt, eindigen steeds meer vragen op ‘nog?’. Als het gaat over autorijden, fietsen, boodschappen doen, eindigen vraag daarover op ‘nog’. Doet u alles nog zelf? Senioren raken buiten beeld en hun stem lijkt er niet meer of minder toe te doen.
Mensen denken, praten, handelen voor ouderen. Anderen spreken over hen en ontnemen zelfs hen het woord. Het is efficiënter wanneer een jonger iemand het gesprek voert. ‘Dat doe ik wel voor u!’ Mantelzorger als woordvoerder en bij verwarring voert de casemanager de regie. Ik word een ‘geval’.

Ik sprak met een dementerende over vergeving en hij begreep heel goed wat dat inhield. Hij deed zelf het woord. Hij glom, dat hij iets mocht zeggen.

Een jongere vroeg aan een ouder echtpaar naar het verdriet om een kind dat tientallen jaren geleden door een verkeersongeluk was overleden. Zij werden emotioneel, omdat zij hun verhaal mochten vertellen en iemand naar hen luisterde, naar hun hele verhaal.

Een ouder iemand is een mens met levenslange ervaringen die waardevol, leerzaam en bemoedigend (kunnen) zijn. Mag hij/zij het vertellen. Een schat aan wijsheid die jongere generaties kan verrijken.

Ouderen moeten het wel kunnen vertellen. De volgende generaties moeten leren luisteren. Tijd nemen en geduld oefenen is belangrijk anno nu. Pastoraat is ‘tevoorschijn luisteren’ (Bert Bakker).

Ik ontdek dat ik ouderen in het pastoraat moet leren serieus te nemen. Luisteren is een oefening in geduld. Hun ervaringen, hun zorgen, hun worstelingen, hun vragen, hun angsten, maar ook hun geloof, hun troost, hun hoop en verwachting, maar mogen zij het zelf zeggen?